Ngày 18/7, ông Nguyễn Trịnh Đình Hòa, Quyền Trưởng Phòng Bưu chính - Viễn thông (BC-VT),Sở Thông tin và Truyền thông (TT&TT) TP.HCM, đã chia sẻ tại buổi họp báo về tình hình kinh tế - xã hội, đưa ra các giải pháp giảm tình trạng lừa đảo qua mạng và chuẩn bị cho việc ngừng sóng 2G.
Giải Pháp Giảm Tình Trạng Lừa Đảo Qua Mạng
Theo ông Hòa, Sở TT&TT TP.HCM đã đề xuất loạt giải pháp trong thời gian tới nhằm giảm thiểu tình trạng tội phạm lừa đảo qua mạng. Cụ thể, Sở TT&TT sẽ phối hợp chặt chẽ với UBND các quận, huyện để kiểm tra, xử lý các cửa hàng mua bán SIM đã kích hoạt sử dụng trước (SIM rác/SIM đăng ký thuê bao không chính chủ). Đồng thời, phối hợp với Công an TP.HCM để xác minh và xử lý các chủ thuê bao có dấu hiệu lừa đảo như giả mạo cá nhân, tổ chức nhà nước.
Sở TT&TT cũng đã đề xuất UBND TP.HCM kiến nghị Bộ TT&TT tạo lập cơ sở dữ liệu trực tuyến để chia sẻ, cập nhật thông tin thuê bao trên địa bàn TP.HCM. Nhờ vậy, TP.HCM có thể chủ động trong công tác phòng chống và xử lý tội phạm lừa đảo qua mạng.
Ngoài ra, Sở còn thiết lập hệ thống tiếp nhận phản ánh tin nhắn rác, cuộc gọi rác, và lừa đảo qua đầu số 156, 5656 và website thongbaorac.ais.gov.vn. Khi nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn nghi ngờ lừa đảo, người dân có thể dễ dàng phản ánh các hành vi vi phạm qua các kênh này.
Đối với vấn nạn tờ rao dán, quảng cáo dịch vụ hút hầm cầu, cho vay ở các khu vực công cộng, Sở TT&TT cho biết hành vi này không thuộc thẩm quyền quản lý của ngành thông tin và truyền thông. Theo quy định, những đối tượng cung cấp số điện thoại liên hệ trong các biển quảng cáo, rao vặt này có thể sẽ nhận hình phạt bổ sung là buộc thu hồi số điện thoại.
Chuẩn Bị Cho Việc Tắt Sóng 2G Vào Ngày 15/9
Đại diện Phòng BC-VT khẳng định Bộ TT&TT đã chuẩn bị cho kế hoạch ngừng sóng di động từ lâu. Bộ đã cấm nhập khẩu, sản xuất, và mua bán thiết bị điện thoại chỉ sử dụng mạng di động 2G từ ngày 1/7/2021. Tại TP.HCM, cuối năm 2023, không có cửa hàng nào kinh doanh, mua bán thiết bị điện thoại chỉ có mạng 2G (2G-Only).
Theo dữ liệu quý I/2024 do Cục Viễn thông - Bộ TT&TT cung cấp, thuê bao di động tại TP.HCM đã đạt hơn 14 triệu thuê bao trong tổng số 9,3 triệu dân, tức là tỷ lệ sở hữu thuê bao hơn 149%. Trong khi đó, số thuê bao sử dụng smartphone có 3G, 4G đạt 10,6 triệu thiết bị, đạt 113%.
Để phát triển 5G, 6G, các cơ quan phải thu hồi các băng tần số ít còn giá trị để nhường băng tần, triển khai cho các dịch vụ giá trị cao hơn. “Do vậy, việc ngừng triển khai băng tần số của mạng di động 2G là tất yếu”, ông Hòa kết luận.
"Các thiết bị điện thoại chỉ sử dụng được mạng di động 2G mới bị dừng kể từ tháng 9. Nghĩa là các điện thoại này không kết nối được với nhà mạng di động. Các thiết bị điện thoại smartphone 4G vẫn kết nối bình thường với dịch vụ mạng 2G. Việc dừng hoàn toàn băng tần số của mạng di động 2G sẽ theo lộ trình, kế hoạch của Bộ TT&TT trong thời gian tới", ông Hòa khẳng định.
Việc ngừng sóng di động 2G-Only từ ngày 15/9 và lộ trình ngừng hoàn toàn mạng 2G ở TP.HCM của Bộ TT&TT được đánh giá là ít ảnh hưởng đến người dân thành phố.
Triển Khai Định Danh Cho Cơ Quan Nhà Nước
Cũng tại buổi họp báo, đại diện Phòng BC-VT chia sẻ về các giải pháp nhằm xử lý tin nhắn rác, cuộc gọi rác, và lừa đảo qua mạng. Theo ông Hòa, hiện nay tin nhắn rác, cuộc gọi rác không còn nhiều nhưng lại có xu hướng phức tạp hơn trước. Biểu hiện rõ ràng nhất là các đối tượng lừa đảo mạo danh cá nhân, tổ chức nhà nước để chiếm đoạt tài sản của người dân. Hoạt động phi pháp này không bị giới hạn bởi địa giới hành chính trong nước hay quốc tế.
Để ngăn chặn tình trạng này, Bộ TT&TT đã triển khai 6 nhóm giải pháp cụ thể, trong đó tuyên truyền được đánh giá là giải pháp quan trọng hàng đầu nhằm nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của SIM rác, cuộc gọi rác, tin nhắn rác. Bộ đã phối hợp với các cơ quan báo chí, đài phát thanh, truyền hình để tuyên truyền và cảnh báo các thủ đoạn lừa đảo qua mạng.
Về phía các nhà mạng, Bộ TT&TT yêu cầu triển khai định danh Brandname cho các cơ quan nhà nước. Khi thực hiện cuộc gọi hoặc nhắn tin cho người dân, tổ chức, các nhà mạng phải hiển thị tên của cơ quan nhà nước trên màn hình điện thoại.
Trong trường hợp điện thoại cố định không có màn hình, người dân có thể yêu cầu gọi lại qua số di động để xác nhận tên cơ quan nhà nước. Nếu không có tên, người dân không nên tin. Nhờ vậy, người dân có thể dễ dàng nhận diện và cảnh giác với các cuộc gọi, tin nhắn giả mạo.
Bộ cũng chỉ đạo các doanh nghiệp viễn thông, di động tăng cường xử lý SIM có thông tin thuê bao không đúng quy định với hàng chục triệu SIM rác đã được xử lý. Ngày 15/4 là thời hạn cuối cùng để cắt toàn bộ SIM có thông tin không trùng khớp với cơ sở dữ liệu dân cư.
Sau khi đối soát thông tin thuê bao với dữ liệu CCCD, Bộ kết luận cả nước có khoảng 7,9 triệu SIM thuộc diện thuê bao có từ 4-9 SIM. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến cuộc gọi rác và cuộc gọi lừa đảo qua mạng viễn thông.
Với các giải pháp đề xuất từ Sở TT&TT TP.HCM, tình trạng lừa đảo qua mạng và vấn nạn SIM rác sẽ được kiểm soát hiệu quả hơn. Đồng thời, việc ngừng sóng di động 2G từ ngày 15/9 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển các công nghệ mạng tiên tiến như 5G và 6G. Các biện pháp định danh cho cơ quan nhà nước và tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân sẽ góp phần quan trọng trong việc bảo vệ người dùng trước các hành vi lừa đảo qua mạng.
Sự kết hợp điện toán đám mây và 5G sẽ mở ra chương mới cho rất nhiều doanh nghiệp