Thời gian gần đây, nhiều người bày tỏ sự bức xúc khi liên tục bị làm phiền bởi những cuộc gọi không mong muốn với nội dung mời chào vay tiền, môi giới, giới thiệu sản phẩm, hay thậm chí là lừa đảo. Vấn nạn này không chỉ làm phiền người dùng mà còn gây ra nhiều hệ lụy về an ninh thông tin và tài chính.
Các Biện Pháp Ngăn Chặn SIM Rác
Năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã yêu cầu các nhà mạng thực hiện chuẩn hóa thông tin thuê bao, nhằm loại bỏ SIM rác, SIM không chính chủ ra khỏi hệ thống. Sau đợt truy quét trên diện rộng, có tổng số 19,6 triệu thuê bao có thông tin không trùng khớp đã bị xử lý. Tuy nhiên, vấn nạn cuộc gọi rác vẫn đeo bám người dùng di động tại Việt Nam.
Ông Phạm Đức Long, Thứ trưởng Bộ TT&TT, trong cuộc họp diễn ra vào tháng 9/2023, cho rằng SIM rác không hoàn toàn là nguồn gốc của những cuộc gọi quấy rối. Ngay cả SIM “chính chủ” cũng có thể gây ra tình trạng này. Nguyên nhân chủ yếu là do hoạt động telesale hay tiếp thị từ xa qua điện thoại. “Đây là một nghề, là marketing. Vì thế, không chỉ Việt Nam mà cả thế giới đều đang phải chịu vấn nạn này. Và ngay cả khi đã chặn hết SIM rác, vẫn sẽ xuất hiện những cuộc gọi quấy nhiễu, lừa đảo,” ông Long nhận định.
Nỗ Lực Của Các Nhà Mạng
Bộ TT&TT cũng đã có kịch bản nhằm ngăn chặn tối đa tình trạng phát tán cuộc gọi rác trên không gian mạng. Tuy nhiên, hoạt động này cần có sự chủ động vào cuộc của cơ quan, tổ chức có liên quan và của cả chính người dân.
Viettel là một trong những nhà mạng tiên phong trong việc áp dụng các biện pháp triệt để ngăn chặn cuộc gọi rác, lừa đảo. Trong 6 tháng đầu năm 2024, số lượng cuộc gọi rác, lừa đảo theo tiêu chí nghi ngờ của Bộ TT&TT đã giảm một nửa so với cùng kỳ năm 2023. Viettel đã triển khai hệ thống Antispam call ứng dụng công nghệ AI (Pattern Matching) và Big Data để nhận diện nhanh các thuê bao nghi ngờ phát tán cuộc gọi rác, cuộc gọi lừa đảo. Viettel cũng khuyến khích người dân tích cực phản hồi tin nhắn khảo sát cuộc gọi rác, lừa đảo để cùng chung tay ngăn chặn triệt để vấn nạn này.
Ngoài ra, Viettel cũng chuyển các phản ánh về cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo sang Cục An toàn thông tin để phối hợp với cơ quan công an xác minh và xử lý. Người dân có thể nhắn tin đăng ký vào danh sách không quảng cáo để từ chối nhận các cuộc gọi quảng cáo không mong muốn.
VNPT cũng không đứng ngoài cuộc chiến này. Đại diện VNPT cho biết SIM rác thường được sử dụng trong cuộc gọi rác và cuộc gọi lừa đảo, và việc chuẩn hóa thông tin với các thuê bao có thể hạn chế tình trạng này. Tuy nhiên, các cuộc gọi quảng cáo, tiếp thị sẽ chưa bị loại bỏ hoàn toàn vì loại hình này không cần che giấu thông tin. VNPT đã triển khai các hệ thống phát hiện tin nhắn rác, rà soát nghi ngờ thuê bao thực hiện cuộc gọi rác để đưa vào khảo sát và thực hiện khóa. Khi nhận được cuộc gọi rác, cuộc gọi có dấu hiệu lừa đảo, người dân cũng được khuyến cáo liên hệ tới đầu số 156 để phản ánh.
Người dân cần nâng cao ý thức bảo vệ thông tin cá nhân, cảnh giác khi nhận cuộc gọi từ số máy lạ, không có trong danh bạ. Các cơ quan, tổ chức như trường học, ngân hàng, bệnh viện cần chủ động phổ biến các số điện thoại và kênh liên lạc chính thống đến người sử dụng.
Cuộc chiến chống lại cuộc gọi rác và lừa đảo cần sự hợp tác chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, nhà mạng và người dân. Chỉ khi có sự phối hợp đồng bộ, quyết liệt từ nhiều phía, vấn nạn này mới có thể được giải quyết triệt để, mang lại môi trường sử dụng điện thoại an toàn và tiện lợi hơn cho mọi người.
MobiFone chính thức trở thành nhà mạng thứ 3 sở hữu băng tần 5G tại Việt Nam
