Trong bối cảnh các nhà mạng tại Việt Nam đang thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ mạng 2G sang 4G, Cục An toàn thông tin - Bộ Thông tin và Truyền thông đã đưa ra cảnh báo về tình trạng mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng trên mạng xã hội, đặc biệt là điện thoại 4G. Đây là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt khi nhiều người dân, phần lớn là người cao tuổi, dễ trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo.
Lợi Dụng Nhu Cầu Chuyển Đổi Điện Thoại
Những kẻ lừa đảo đã nhắm đến nhu cầu ngày càng tăng của người dân trong việc nâng cấp điện thoại từ 2G lên 4G. Đặc biệt, người cao tuổi, những người có nhu cầu sử dụng điện thoại phím bấm - thường được gọi là "cục gạch" hoặc feature phone - là mục tiêu chính của các đối tượng này. Trên các trang mạng xã hội, chúng thường xuyên đăng tải các bài quảng cáo chào bán "máy 4G giá rẻ", với những lời mời gọi hấp dẫn như "3G hay 4G đều xài thoải mái", "điện thoại 4G giá rẻ".
Tuy nhiên, theo Cục An toàn thông tin, trong số những sản phẩm được quảng cáo này, không ít là điện thoại 2G đời cũ hoặc smartphone 3G đã qua sửa chữa. Những thiết bị này được bán với giá vài trăm nghìn đồng, nhưng khi thời hạn tắt sóng 2G diễn ra vào tháng 9, chúng sẽ không thể tiếp tục sử dụng. Điều này đã dẫn đến nhiều trường hợp người dùng, đặc biệt là người cao tuổi, mua phải điện thoại kém chất lượng mà không hề hay biết.
Một trong những yếu tố khiến tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn là việc mua bán chủ yếu diễn ra trên các nền tảng trực tuyến. Người tiêu dùng, đặc biệt là người cao tuổi, khó có khả năng phân biệt được điện thoại 4G thật và giả. Sau khi bán hàng, những kẻ lừa đảo thường chặn tài khoản của người mua hoặc xóa tài khoản của chính mình, khiến nạn nhân không thể liên hệ yêu cầu đổi trả.
Cục An toàn thông tin đã khuyến cáo người dân không nên mua các sản phẩm trôi nổi trên mạng xã hội và nên thận trọng khi mua các thiết bị điện tử, đặc biệt là điện thoại. Trong trường hợp nghi ngờ bị lừa đảo, người tiêu dùng cần báo cáo ngay cho cơ quan chức năng hoặc các tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ và ngăn chặn kịp thời.
Chiến Dịch Chuyển Đổi Và Nguy Cơ Lừa Đảo Gia Tăng
Tình trạng điện thoại "giả 4G" đã xuất hiện trên thị trường từ giữa năm ngoái, khi các nhà mạng bắt đầu đẩy mạnh chiến dịch chuyển đổi từ máy 2G sang 4G. Theo một số nguồn tin từ ngành kinh doanh điện thoại, khi thời hạn tắt sóng 2G đang đến gần, những người bán hàng tồn kho các sản phẩm này đang cố gắng đẩy hàng ra thị trường nhằm thu hồi vốn. Trong bối cảnh gần 10 triệu thuê bao cần chuyển đổi điện thoại trong tháng tới, nguy cơ thiếu hụt hàng triệu máy 4G giá rẻ là rất lớn, tạo điều kiện cho các nhóm lừa đảo lợi dụng tình hình để bán thiết bị chất lượng kém.
Theo đại diện một hệ thống bán lẻ lớn tại Việt Nam, điện thoại 4G hiện có giá từ 390 nghìn đồng trở lên, nhưng số lượng và mẫu mã còn hạn chế. Do đó, người tiêu dùng cần cẩn trọng trước những lời rao bán khó kiểm chứng trên mạng xã hội.
Theo thống kê từ Cục Viễn thông - Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện tại Việt Nam có hơn 120 triệu thuê bao di động, trong đó khoảng 10 triệu thuê bao vẫn sử dụng thiết bị chỉ hỗ trợ 2G. Mặc dù hạn cuối để các nhà mạng dừng hoàn toàn việc hỗ trợ điện thoại 2G là ngày 16/9, nhưng sóng 2G vẫn sẽ được duy trì đến năm 2025, chủ yếu để hỗ trợ các thiết bị 4G khi cần thiết.
Trong bối cảnh này, việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, đặc biệt là người cao tuổi, về các nguy cơ lừa đảo trên mạng là vô cùng quan trọng. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng cần tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi lừa đảo, góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong thời đại số.